دوره های ارزیابی حسی روغن زیتون نقش کلیدی در توسعه صنعت زیتون ایفا میکنند و مزایای متعددی برای این صنعت دارند. در ادامه به مهمترین کمک های این دوره ها اشاره میشود:
۱. ارتقای کیفیت محصولات
آموزش ارزیابی حسی به تولیدکنندگان، کارشناسان و کشاورزان کمک میکند تا ویژگیهای کیفی روغن زیتون (مانند عطر، طعم، تلخی، تندی و رنگ) را بهصورت علمی و استاندارد بسنجند.
این امر منجر به تولید روغن هایی با کیفیت بالاتر و یکنواخت تر می شود که رضایت مصرف کنندگان را افزایش میدهد.
۲. هماهنگی با استانداردهای بین المللی
بسیاری از بازارهای جهانی (مانند اتحادیه اروپا) برای روغن زیتون استانداردهای سخت گیرانهای دارند. دورههای ارزیابی حسی، تولیدکنندگان را با معیارهای جهانی (مانند استانداردهای شورای بین المللی زیتون IOC) آشنا می کند.
این آموزشها به صادرات موفق تر و رقابت پذیری در بازارهای جهانی کمک میکند.
۳. شناسایی نقاط ضعف و بهبود فرآیند تولید
با تحلیل حسی روغن ها، مشکلات احتمالی در مراحل کشت، برداشت، استخراج یا نگهداری شناسایی میشود (مثلاً اکسیداسیون، طعم نامطلوب ناشی از تخمیر نامناسب).
این تحلیل به تولیدکنندگان اجازه میدهد فرآیندهای خود را اصلاح کنند و از ضایعات بکاهند.
۴. ایجاد تمایز در بازار
روغن های زیتون باکیفیت بالا و دارای ویژگیهای حسی منحصربهفرد (مانند عطر میوهای یا طعم تلخ متعادل) میتوانند به عنوان محصولات پریمیوم با قیمت بالاتر به بازار عرضه شوند.
دورههای ارزیابی حسی به تولیدکنندگان کمک می کند تا این ویژگیها را تشخیص داده و برندینگ هدفمندتری انجام دهند.
۵. افزایش اعتماد مصرفکنندگان
وجود گواهیهای کیفیت مبتنی بر ارزیابی حسی (مانند برچسبهای PDO یا PGIs) اعتماد خریداران به اصالت و کیفیت محصول را افزایش میدهد.
این موضوع بهویژه در مقابله با تقلب ها و روغنهای تقلبی در بازار اهمیت دارد.
۶. پشتیبانی از نوآوری و توسعه محصولات جدید
با درک ویژگیهای حسی، تولیدکنندگان میتوانند روغن هایی با پروفیل های طعمی متنوع (مثلاً ملایم، قوی یا عطری) برای سلیقه های مختلف تولید کنند.
این تنوع، بازارهای جدیدی را برای صنعت زیتون ایجاد میکند.
۷. حفظ پایداری محیطی
ارزیابی حسی به کشاورزان کمک میکند ارتباط بین روش های کشت پایدار (مانند آبیاری بهینه یا کاهش آفتکشها) و کیفیت روغن را درک کنند.
این آگاهی، انگیزه بیشتری برای استفاده از روشهای دوستدار محیط زیست ایجاد میکند.
۸. تقویت زنجیره ارزش صنعت زیتون
آموزش ارزیابی حسی در تمام حلقه های زنجیره تولید (از کشاورزان تا فروشندگان) دانش فنی را توزیع می کند و همکاری بین بخش ها را بهبود می بخشد.
۹. حمایت از رقابتهای تخصصی و جایزه های کیفی
برگزاری مسابقات روغن زیتون (مانند جایزه NYIOOC) بر اساس ارزیابی حسی، به معرفی برندهای برتر و الهام بخش سایر تولیدکنندگان برای ارتقای کیفیت کمک میکند.در ایران تولید کنندگان چند سالی است با مباحث کیفی آشنا شده اند و با روند تولید زیتون فرابکر آشنا هستند و به همین دلیل برای شناسایی بهتر این محصولات در بازار داخلی مرکز نوآوری زیتون طارم به کمک پارک علم و فناوری استان زنجان در حال راه اندازی جایزه کیفی داخلی اصالت روغن زیتون فرابکر با برند ملی طارم گلد می باشد که هر ساله استان های مختلفی که دارای آزمایشگاه های ارزیابی حسی هستند می توانند روند این مسابقات را داوری نمایند و در آینده این مسابقات را به صورت بین المللی برای سایر کشاورزان زیتون کار دنیا عرضه نمایند.
نتیجه گیری:
دوره های ارزیابی حسی روغن زیتون نه تنها کیفیت محصولات را تضمین میکنند، بلکه با ایجاد شفافیت، رقابت پذیری و نوآوری، صنعت زیتون را به سمت توسعه پایدار و حضور قویتر در بازارهای جهانی سوق می دهند. این آموزشها برای تولیدکنندگانی که به دنبال جایگاه برتر در صنعت هستند، ضروری است.
