پروانه زیتون، که اغلب با نام علمیPalpita unionalis (یا Palpita forficifera در برخی مناطق) شناخته می شود، یکی از آفات مهم درختان زیتون به ویژه در نهالستان هاو باغ های جوان است. این آفت از خانواده Pyralidae بوده و به دلیل خسارت به جوانه ها، برگ ها، شاخه های نرم و حتی میوه های زیتون، تهدید جدی برای تولید این محصول محسوب می شود. در ادامه، اطلاعات کلیدی درباره این آفت ارائه شده است ویژگی های مورفولوژیکی و زیست شناسی
حشره بالغ: عرض پروانه حدود ۲۸–۳۰ میلیمتر است، با بال های جلویی قهوه ای و دو لکه تیره در وسط. رنگ بدن سفید مایل به خاکستری است.
تخم ها: ابتدا زردرنگ و به صورت تکی یا ردیفی در زیر برگهای جوان گذاشته می شوند. هر حشره ماده میتواند ۳۰۰–۴۰۰ تخم بگذارد.
لاروها :دارای ۵ سن لاروی هستند. لاروهای سن اول و دوم زردرنگ و سنین بعدی سبزرنگ می شوند. طول لاروها تا ۲۰ میلیمتر میرسد.
شفیره: درون پیله های ابریشمی تشکیل می شود و طول آن حدود ۱۵ میلیمتر است. رنگ شفیره ابتدا سبز و سپس قهوه ای تیره می شود.
چرخه زندگی و رفتار تغذیه ای
تخم ریزی: حشرات ماده یک روز پس از ظهور جفت گیری کرده و از روز سوم تخم ریزی می کنند.
خسارت های اقتصادی
– لاروها با تنیدن تارهای ابریشمی، برگ های جوان را به هم می چسبانند و از آنها تغذیه می کنند.
– در تراکم بالا، به پوست شاخه های نازک و میوه ها نیز حمله میکنند، باعث خشکیدن سرشاخه ها و کاهش کیفیت میوه می شوند.
– در برزیل، این آفت به عنوان تهدیدی برای باغ های زیتون نوپا شناسایی شده است .
روشهای کنترل
کنترل شیمیایی
– استفاده از سموم مانند دیازینون و آزینفوس متیل (گوزاتیون).
– در برزیل، حشره کشه ای گیاهی مبتنی بر اکسیماترین نیز مؤثر گزارش شده ا ند .
کنترل بیولوژیکی
– زنبورهای داروین به عنوان شکارچیان طبیعی لاروها شناسایی شده ا ند .
– در اسپانیا، رهاسازی لاروهای توری برای کنترل آفت توصیه میشود .
مدیریت زراعی
– هرس شاخه های آلوده و جمع آوری برگ های ریخته شده برای کاهش محل های زمستان گذرانی.
تحقیقات جدید و راهکارهای نوین
– مطالعات روی سرماسختی این آفت نشان داده که لاروها و شفیره ها می توانند در دمای زیر ۵ درجه سانتیگراد زمستان گذرانی کنند .
– در ایران، تحقیقاتی روی تأثیر گیاهان میزبان جایگزین مانند برگ نو انجام شده که نشان می دهد این گیاه برای پرورش آزمایشگاهی آفت مناسب است .
